Wanneer we het hebben over cognitieve problemen (bijvoorbeeld geheugen- en concentratieproblemen) dan is het belangrijk onderscheid te maken tussen cognitieve klachten en cognitieve prestaties. Iemand kan zelf het gevoel hebben cognitief slecht te presteren maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Andersom is ook mogelijk: je hoeft niet altijd klachten te ondervinden van een cognitief mindere prestatie. Dit noemen we de discrepantie tussen subjectief en objectief cognitief functioneren. Om meer te weten te komen over hoe iemand echt presteert, dus objectief gezien, worden cognitieve tests gebruikt -ook wel neuropsychologische tests genoemd. Er zijn heel veel verschillende soorten tests omdat er ook veel verschillende cognitieve domeinen zijn. Zo zijn er tests die aandacht meten, maar ook tests voor geheugen (verbaal of visueel), verwerkingssnelheid en concentratie.
Cognitieve prestatie: algemeen of specifiek?
Er zijn voor burn-out relatief weinig onderzoeken gedaan naar cognitieve prestatie. Zoals in een eerdere blog al genoemd is, rapporteren mensen met burn-out wel vaak cognitieve klachten, zoals problemen met concentratie en geheugen. Enkele studies hebben geprobeerd deze klachten door middel van cognitieve tests te objectiveren. Deze studies geven wel een indicatie dat er inderdaad problemen zijn met cognitieve functies bij mensen met burn-out, maar geven nog geen goed antwoord op de vraag of dit meer globale problemen zijn of problemen in een specifiek domein.
Recentelijk is er in Nederland aan de Radboud Universiteit in Nijmegen een studie uitgevoerd door Oosterholt en collega’s (Oosterholt et al., 2014). Uniek aan deze studie is dat zij gekeken hebben naar cognitieve prestatie in drie aparte groepen, namelijk 1) bij mensen die gediagnosticeerd waren met burn-out, 2) bij mensen met burn-out klachten maar zonder officiële diagnose en 3) bij mensen zonder burn-out klachten. De tests die zij in dit onderzoek gebruikten waren vooral geschikt om een indicatie te geven over het globaal cognitief functioneren en het executief functioneren – op dat laatste doe je een beroep wanneer je bijvoorbeeld snel moet wisselen tussen verschillende taken. Uit al deze tests kwam naar voren dat mensen met een burn-out diagnose taken significant langzamer doen dan mensen zonder burn-out, ook al behaalden ze wel vergelijkbare resultaten (objectief). Dit kan een signaal zijn dat deze mensen meer moeite hebben met algemene cognitieve verwerking, niet specifiek gebonden aan een bepaald domein. Desondanks rapporteerde de groep met burn-out diagnose wel dat de tests hen veel moeite kostte, significant meer dan de andere twee groepen (subjectief).
De dagelijkse realiteit
Betekent dit nu dat mensen met een burn-out diagnose in het dagelijks leven prima kunnen functioneren wanneer ze hier meer moeite voor doen en langer de tijd krijgen? Zo simpel ligt het helaas niet. We weten al langer dat veel cognitieve tests geen een-op-een relatie laten zien met hoe iemand zijn cognitief functioneren dagelijks ervaart. Ook kan iemand het prima doen op een cognitieve test, maar deed deze persoon het voor zijn burn-out wellicht nóg beter. Dit kun je alleen weten wanneer je een persoon langer in de tijd kunt volgen, het liefst voor en na een burn-out. Voorlopig blijft het dus nog belangrijk om onderzoek te doen naar het verloop van cognitieve prestaties, in relatie tot cognitieve klachten in het dagelijks leven.
Bron: Bart G. Oosterholt, Joseph H. R. Maes, Dimitri Van der Linden, Marc J. P. M. Verbraak1, and Michiel A. J. Kompier. Cognitive performance in both clinical and non-clinical burnout. Stress, 2014.
Dit blog is geschreven door drs. Myrle Stouten-Kemperman. Momenteel is Myrle promovendus en schrijft een proefschrift over de neuro-psychologische effecten van de behandeling van kanker. Zij is bijzonder geboeid door de hersenen en het cognitief functioneren. Myrle is verbonden aan BRN-OUT als neuro-psycholoog.
© Niets van dit artikel mag voor commerciële doeleinden gebruikt worden of ongevraagd overgenomen worden.
Recente reacties